عالم ربانی

الا ان اولیاءالله لا خوف علیهم و لا هم یحزنون

الذین امنوا و کانوا یتقون(یونس 62 و 63)

(آگاه باشید که دوستان خدا را هیچ ترسی نیست و اندهگین نمی شوند؛ آنها که اهل ایمان و با تقوایند)

الناس ثلاثة : فعالم ربانی و متعلم علی سبیل نجاة و همج رعاع...(بخشی از حکمت 147 نهج البلاغه)

(مردم سه گروهند: عالمان ربانی؛ دانشجویانی که در راه نجات در طلب علمند و...)

عابد و زاهد و صوفی همه طفلان رهند

مرد اگر هست به جز عالم ربانی نیست(سعدی)

***

22 اردیبهشت ماه یادآور پرواز آسمانی بنده ای از بندگان شایسته خدا؛فقیه محقق،دانشمند مدقق،عالم ربانی،عارف صمدانی،سالک وارسته،عبد به خدا پیوسته،محبوب المؤمنین،حجة الاسلام والمسلمین،حضرت آیة الله حاج شیخ میرزا محمود نظام(قدس سره الشریف) است؛شخصیت بزرگ اما گمنامی که در طول بیش از ربع قرن اقامت در فسا منشأ خیرات و برکات فراوانی بود.عالم جلیل الشأنی که علم و عمل؛فقه و اخلاق و عقل و سلوک را به هم پیوند داده بود و در طول 80 سال حیات طیبه مصداق تام و کاملی بر اولیاء الله شد.

طراحی چهره مرحوم آیت الله نظام 

 

حضرت آیة الله حاج میرزا محمود نظام شیرازی در 23 رمضان المبارک 1323 هجری قمری (1284 هجری شمسی) در شهر شیراز و در بیت علم و فقاهت و تقوی دیده به جهان گشود.

پدر وی مرحوم آیة الله آقا میرزا اسماعیل نظام العلماء است که نسبش با چهار واسطه به فقیه بزرگوار؛مرحوم شیخ حسن بحرانی آل عصفور(برادر زاده محقق کبیر و محدث شهیر مرحوم شیخ یوسف بحرانی صاحب کتاب ارزشمند" الحدائق الناظرة ") می رسد.

حضرت آیة الله نظام العلماء پدر مرحوم آیة الله نظام

و مادر مکرمه اش بانویی متدینه و صالحه از بیت مرحوم فرصت الدوله شیرازی است.

مرحوم آیة الله نظام تحصیلات مقدماتی و سطح را در علوم و معارف دینی در شیراز نزد اساتید فن از جمله حضرات آیات عظام: حاج شیخ جعفر محلاتی،میرزا محمد صادق مجتهد،حاج شیخ علی ابیوردی و حاج شیخ محمد رضا ثامنی فرا گرفت.

تا این که در سال 1314 شمسی به حکم علماء آن روز شیراز،متوجه حوزه مقدسه نجف اشرف گردید و در درس اساتید عظام: مرجع علی الاطلاق عالم تشیع مرحوم حضرت آیة اله العظمی سید ابوالحسن اصفهانی و مرحوم آیة الله العظمی شیخ محمد کاظم شیرازی و... شرکت نمود و به کسب مقامات عالیه و اخذ اجازات اجتهاد نائل آمد.

مرجع علی الاطلاق آیة الله العظمی سید ابوالحسن اصفهانی از اساتید مرحوم آیة الله نظام

در سال 1319 شمسی به دستور مرحوم آیة اله العظمی اصفهانی رهسپار حوزه علمیه سامراء شد و در درس استاد الفقهاء و المجتهدین مرحوم آیة الله العظمی آقا میرزا محمود شیرازی شرکت نمود و پس از مدتی مورد اعتماد و مشورت ایشان قرار گرفت و به افتخار مصاهرت و دامادی ایشان نائل گردید.

حضرت آیت الله العظمی آقا میرزا محمود شیرازی استاد و پدر همسر مرحوم آیت الله نظام

وی 8 سال در سامراء اقامت داشت تا این که پس از رحلت مرحوم آیة الله العظمی اصفهانی، به نجف اشرف برگشت و جزء اصحاب استفتاء آیات عظام مرحوم آقا میرزا عبدالهادی شیرازی و مرحوم آقا میرزا آقا اصطهباناتی در آمد.

نمونه هایی از اجازات مراجع تقلید به مرحوم آیة الله نظام

حضرت آیت الله العظمی خویی از اساتید و مشایخ روایی مرحوم آیت الله نظام

 

در سال 1330 به شیراز و فسا(که شهر آباء و اجدادی ایشان بود) سفر نمود و مورد استقبال کم نظیر عموم مردم به ویژه علماء قرار گرفت و روزنامه های آن روز فارس،ورودش را به عنوان یکی از دانشمندان اعتاب مقدسه تبریک گفتند.معظم له بنا به تقاضای مردم فسا مدتی در این شهر اقامت فرمود و به انجام وظایف شرعی و تبلیغی همچون بنای مدرسه علمیه،اقامه جماعت،دستگیری از نیازمندان و بیان احکام و معارف دینی پرداخت و سپس مجددا به نجف اشرف برگشت و پس از مدتی توقف در آن شهر ، به دنبال دعوت و اصرار اهالی فسا و حکم مراجع معظم به ویژه مرحوم آیة الله العظمی بروجردی در سال 1338 حوزه مقدسه نجف را ترک گفت و رحل اقامت در فسا افکند و تا آخر زندگی با برکتش در این شهر به انجام خدمات دینی و اجتماعی و تدریس و تبلیغ و تهذیب نفوس همت گماشت و منشأ آثار خیر و عام المنفعه گردید.

 

مرحوم آیة الله نظام در جمع اصحاب مسجد شیرازی ها(ایستاده از راست نفر اول آیت الله میرزا محمد باقر نظام فرزند معظم له در جوانی)

 

 

 

برخی از خدمات و اقدامات ارزشمند و فراموش ناشدنی مرحوم آیة الله نظام از این قرار است:

 

1- مخالفت قاطع با دستور استاندار وقت فارس مبنی بر ترویج بی حجابی و ممنوعیت حجاب برای بانوان شاغل و دختران دانش آموز(در اواخر سال 1338) و احضار فرماندار و رئیس وقت آموزش و پرورش (به عنوان مجریان دستور استاندار) توسط معظم له و اخطار به آنان و سازماندهی اعتراضات مردمی از طریق هماهنگی با مراجع عالیقدر(حضرات آیات عظام: بروجردی و محلاتی)؛ این اقدام شجاعانه مرحوم آیة الله نظام منجر به عقب نشینی استاندار در برابر خواست مردم و روحانیت شد به گونه ای که وی آن دستور را لغو و از مردم عذرخواهی کرد و مجموعه این اقدامات مرحوم آیة الله نظام، تأیید و قدر دانی حضرت آیة الله العظمی بروجردی را در پی داشت.

نامه آیة الله العظمی بروجردی به مرحوم آیت الله نظام و تایید مبارزه ایشان با بی حجابی

 

2-دعوت مردم به برپایی تجمع اعتراض آمیز در 13 محرم 1383 قمری(1342 شمسی) در اعتراض به دستگیری امام خمینی و ارسال تلگرام به مراجع عراق در محکومیت این اقدام رژیم ایران.

 

نامه مرحوم آیة الله نظام به امام خمینی

 

 

 

3-برخورد با فرقه ضاله بهائیت در سال 1345 ؛ از طریق تحریم نوشابه های شرکت پپسی کولا (که منافع آن در جهت تبلیغ عقاید باطله این فرقه مصرف می شد)؛ با دعوت از نمایندگان و فروشندگان این شرکت و آگاه کردن آنان و نیز ارسال نامه به روحانیون شهرهای اطراف به منظور اتخاذ اقدامات مشابه و همچنین در خواست از علماء و مراجع تقلید جهت صدور فتوای تحریم نوشابه های این شرکت.

نمونه ایی از مکاتبات و استفتائات مرحوم آیة الله نظام از مراجع تقلید در مورد مصرف پپسی کولا

- مبارزه با بدعت های فرقه ضاله بهائیت در سال 1346 و خنثی کردن نقشه شوم آنان برای ساخت میقات در زمین های اطراف دروازه قرآن شیراز و تبدیل منزل محمد علی باب به مرکز عبادت و طواف بهائیان(به تقلید از کعبه) که این مبارزه معظم له با یاری حضرت آیة الله محلاتی و روشنگری حجة الاسلام سید مجدالدین مصباحی به نتیجه کامل رسید و زمین های مذکور به اداره جنگل بانی تحویل داده شد.

مرحوم آیت الله العظمی آقای شیخ بهاء الدین محلاتی

مرحوم آیة الله نظام و حجة الاسلام مصباحی

 

5- جمع آوری کمک های مردمی و ما یحتاج عمومی و توزیع آنها بین عشایر منطقه میان جنگل فسا در مقابله با قحطی و خشکسالی در سال 1350 و انعکاس وضعیت سخت معیشتی مردم به مراجع عظام و علماء شهرهای مجاور و گزارش اوضاع به امام خمینی در نجف اشرف(که ایشان نیز در سخنرانی خود به حیف و میل اموال عمومی در جشن های 2500 ساله و در مضیقه بودن اهالی فسا اعتراض کرده و ارسال نامه آیة الله نظام را صریحا مورد اشاره قرار دادند)

نامه امام خمینی به مرحوم آیة الله نظام

6- حضور مؤثر در نهضت امام خمینی و رهبری حرکت های مردمی در فسا؛از طریق نشر اعلامیه ها و سخنرانی های امام ، تلاش در جهت آزادی زندانیان سیاسی،برپایی و هدایت راهپیمایی عید فطر سال 1357 پس از اقامه نماز عید به امامت ایشان(که به دستگیری معظم له انجامید) و جلوگیری از مصادره سلاح های مراکز نظامی و انتظامی در جریان قیام مردم در سال 1357 از طریق ثبت و ضبط نمودن سلاح ها(برای ایجاد نظم و ممانعت از ایجاد هرج و مرج) که این امر مورد تأیید و تشویق علماء وقت از جمله حضرت آیة الله العظمی محلاتی و شهید آیة الله دستغیب قرار گرفت.

آیت الله شهید دستغیب در فسا (۱۳۵۸-دبیرستان ذوالقدر) مرحوم آیت الله نظام در تصویر دیده می شود

حضور مرحوم آیة الله نظام و روحانیون فسا در نهضت امام خمینی

 

مرحوم آیة الله نظام، این بنده شایسته خدا با تجلی صفات الهی در وجودشان و تخلق به اخلاق اولیاء خدا؛محبوب دل های اهل ایمان و مراد بسیاری از اهل معرفت بودند.

نماز بر پیکر مرحوم حجت الاسلام بحرانی به امامت مرحوم آیة الله نظام و حضوراستاد دکتر احمد بهشتی

ورع و تقوا؛مردم داری و اخلاق پیامبر گونه،زهد و ساده زیستی،صفای باطن،آگاهی و روشن بینی و...از ویژگی های ارزشمند این بزرگ مرد الهی بود.

مرحوم آیة الله نظام پس از عمری تلاش و مجاهدت در راه نشر احکام و معارف ناب دینی و خدمت به مردم؛سرانجام در 22 اردیبهشت ماه 1364(21شعبان 1405) بر اثر عارضه قلبی دیده از جهان فرو بست و عاشقانه ندای (ارجعی الی ربک راضیة مرضیة ) رفیق اعلی را لبیک گفت و در حرم مطهر امام زاده حسن(ع) آرام گرفت و مزار پاکش زیارتگاه صاحبدلان و مؤمنان است.

حضور کم نظیر مردم فسا و استان فارس در تشییع پیکر مطهر مرحوم آیة الله نظام هرگز از خاطره ها فراموش نمی شود و مساجد شیرازی ها؛گلدسته و جامع هرگزنماز ها و راز و نیاز های عارفانه این عالم ربانی را از یاد نخواهد برد.

نماز بر پیکر مرحوم آیة الله نظام به امامت فرزندشان آیة الله میرزا محمد باقر نظام و حضور مرحوم ایة الله ارسنجانی

 

نمونه هایی از اطلاعیه های مراسم بزرگداشت مرحوم آیت الله نظام در مشهد، کرمان و شیراز

فرزند بزرگوار ایشان حضرت آیة الله آقای میرزا محمد باقر نظام در مسجد جامع- پایگاه علم و عبادت مرحوم آیة الله نظام- به اقامه جماعت و بیان معارف و احکام دینی مشغول هستند و با مدیریت حوزه علمیه حضرت جواد الائمه(ع) به تعلیم و تربیت مشتاقان معارف اسلامی می پردازند.

 آیة الله میرزا محمد باقر نظام فرزند مرحوم آیة الله نظام

 گرامی باد یاد و خاطره همیشه جاودان روحانی آگاه و عالم ربانی مرحوم حضرت آیت الله حاج میرزا محمود نظام.

(با سپاس ازحضرت آیة الله میرزا محمد باقر نظام و فرزندشان جناب امیر نظام که در تدوین این یادنامه حقیر را یاری دادند.)

فخر ستایش گری

(معرفی و نقد و بررسی کتاب "آموزش مداحی" اثر: حاج عبدالرضا نصیرپور)

دوست صمیمی؛رفیق قدیمی و همکار صاحبدلم جناب حاج عبدالرضا نصیرپور کار خواندن را از دوره نوجوانی با تلاوت قرآن آغاز و موفقیت هایی را کسب کرد.آنگاه به طور تخصصی وارد حوزه ستایش گری اهل بیت(ع) شد و با توجه به صوت زیبا و دلنشین و اخلاص و صفای باطنی  که خدا به وی عطا کرده امروز یکی از مداحان موفق اهل بیت(ع) است.

کتاب ارزشمند (آموزش مداحی) که جلد دوم آن در سال 1392 به بازار نشر عرضه و در آذرماه همان سال رونمایی  شد؛حاصل سال ها کسب تجربه علمی و عملی نصیرپور در ستایش گری اهل بیت(ع) است؛ این کتاب خوشبختانه با استقبال کم نظیری روبرو شده به گونه ای که جلد اول آن بارها تجدید چاپ شده است.

همراهی کتاب با لوح فشرده ای که اغلب قسمت های آن با صوت زیبای نویسنده کتاب اجرا شده است؛بستر آموزش را برای مخاطب مهیاتر می سازد.

نوآوری نصیرپور در آموزش به ویژه آموزش نغمات موسیقی – که از مهم ترین لوازم امر ستایش گری اهل بیت(ع) است- از برجسته ترین ویژگی های این کتاب محسوب می شود. وی در آموزش عملی نغمات ابتدا آنها را در تلاوت تحقیق؛سپس در تلاوت ترتیل،آنگاه در اذان و تواشیح اجرا می کند وپس از جایگزینی کامل نغمه در ذهن مخاطب به اجرای آن در ادعیه و مداحی می پردازد.

این کتاب به ویژه برای آنهایی که در ابتدای راه ستایش گری اهل بیت(ع) هستند منبع و مرجع ارزشمندی است و تلاش و پشتکار نصیرپور در ارائه این اثر به علاقمندان امر ستایش گری اهل بیت(ع)، الگو و قابل تقدیر است.

مباحث هر جلد از کتاب ها در ده بخش ارائه گردیده است اما عدم انسجام در ارائه مطالب مهم ترین نقیصه ای است که در کتاب به چشم می خورد.آغازگر هر بخش آیه ای از قرآن یا کلامی از نهج البلاغه است و در ادامه وارد مباحث تخصصی ستایش گری می شود که در اولین بخش جلد اول، مباحث فنی (صوت) مطرح شده است،آنگاه در هر بخش به تناسب و به طور پراکنده به مباحثی در حوزه های نغمه شناسی،فنون و تکنیک های مداحی،روضه خوانی،نوحه خوانی،ختم خوانی و... می پردازد. از آنجا که هر مبحث در یک بخش تمام نمی شود،ادامه هر بحث در بخش های بعدی پیگیری می شود که این روند هم باعث پراکندگی ذهن خواننده می شود و هم از اعتبار علمی کتاب می کاهد.اگر به طور مثال مباحث صوت شناسی به طور مستقل در چند بخش متوالی ارائه می شد؛آنگاه در ادامه در چند بخش دیگر به مباحث نغمه شناسی می پرداخت و به همین ترتیب با یک سیر منطقی به جلو می رفت؛هم به تمرکز ذهنی خواننده و در نتیجه پیشرفت آموزش کمک می کرد و هم کتاب را به یک کتاب مرجع تبدیل می ساخت. سیر پراکنده مباحث در هر بخش امکان ارجاع محقق را به مطلبی خاص فراهم نمی کند و نمی تواند به راحتی به مطلب مورد نظر دست یابد.

اگر چه یادگیری نغمات مستلزم شنیدن بسیار است؛اما  وابستگی کتاب ها با لوح های فشرده به گونه ای است که استفاده از کتاب ها بدون لوح فشرده به خواننده کمکی نمی کند. نویسنده می توانست با تدابیری این وابستگی را کاهش دهد تا اگر برای خواننده استفاده از لوح فشرده به هر دلیل ممکن نبود،کتاب نیز به تنهایی قابل استفاده باشد. ضمن این که در لوح های فشرده تمام مطالب کتاب بازخوانی شده است که شاید در حوصله مخاطب نباشد؛اگر در لوح های فشرده با فقط به ارائه نغمات اکتفا می شد در جذب مخاطب مؤثرتر بود.

نویسنده گاه در مباحث نغمه شناسی مرتکب اشتباهات علمی شده است. به طور مثال نغمه نوحه (ای لشگر صاحب زمان آماده باش...)؛ابوعطا معرفی شده در حالی که این نغمه ماهور است. همچنین در آموزش همین نغمه ابوعطا به ابوعطای اول و ابوعطای دوم اشاره شده که در علم موسیقی و ردیف شناسی این تقسیم بندی جایگاهی ندارد.در جلد اول کتاب نغمه ای به نام (شور عربی) معرفی شده است که در حقیقت همان (مقام صبا) در موسیقی عربی است؛در حالی که مقام صبا هیچ گونه معادلی در موسیقی فارسی ندارد و اصطلاح (شور عربی) علمی نیست؛چرا که (مقام بیات) در موسیقی عربی شباهت هایی با (شور) در فارسی دارد.

جای بعضی از مباحث بنیادی در ستایش گری اهل بیت(ع) در این مجموعه دو جلدی خالی است؛باشد که نویسنده محترم در جلدها یا چاپ های بعدی کتاب به آنها عنایت داشته باشد. آسیب شناسی مداحی؛شعر شناسی و معیارهای انتخاب اشعار؛مقتل شناسی و...از جمله این مباحث اساسی هستند.

در طرح جلد کتاب اگرچه عنوان (آموزش مداحی) با فونت درشت نوشته شده؛اما شلوغی و تنوع رنگ در طرح جلد کتاب باعث شده که عنوان کتاب جلوه چندانی نداشته باشد. طرحی زیبا؛چشم نواز و گویا می توانست بیان گر تمام جملات نوشته شده بر جلد کتاب باشد و خواننده می توانست بدون این که (عطار بگوید) با مراجعه به کتاب (مشک آن را خود ببوید).دوستی تذکر داد که طرح روی جلد و پشت آن همچنین تکرار زیاد چند شماره تلفن در جای جای کتاب؛آن را برای مخاطبی که برای اول بار با کتاب را می بیند به کتابی (تجاری) تبدیل کرده است.

مطالعه کتاب ارزشمند (آموزش مداحی) را به تمام علاقمندان ستایش گری اهل بیت(ع) به ویژه نوجوانانی که در ابتدای این راه هستند،توصیه می نمایم.

جور دیگر باید دید...

کافی است مدتی را همنشینش باشی تا درک کنی که قطره وجودش به دریای خدا متصل است؛ و این پیوند از او وجودی ساخته سرا پا مهربانی و لطف و مردم داری و...

متولد 1333؛ کارشناس آموزش ابتدایی و فرهنگی باز نشسته ای است که لحظه ای از تلاش و تکاپو خسته نمی شود؛اگر چه هنرمند و مدرس کلاس های هنری مختلف است،اما دلبستگی اش فعالیت های مذهبی-فرهنگی است و در این مسیر تأسیس هیأت محبین اهل بیت(ع) با همراهی دوستان دیگر؛ تأسیس هیأت قرآنی (راهیان نور)،همکاری مؤثر در تشکیل انجمن های هنرهای تجسمی؛حافظ شناسی و نویسندگان فسایی را در کارنامه خود دارد.

دوست قدیمی و همکار صمیمیم حاج ذبیح الله متشرعی که بزرگترین رسالت هنرمند را آشتی دادن مردم با خدا می داند؛ هنرمندی است که چشم ها را شسته و جور دیگر می بیند. خودش می گوید:

(...چون فرصت بازدید از سیارک زمین کوتاه است،کمی بیشتر در اطرافم چشم دوختم و دقت کردم تا هنرهایی دیدنی از اشیاء ندیدنی تجربه کرده باشم...)

استاد متشرعی علاوه برخلق آثار زیبای نقاشی (رنگ روغن؛آبرنگ،گچ پاستیل و...)؛به سراغ هر چه فکر کنی می رود از سنگ و چوب و ریشه و برگ گیاهان گرفته تا صدف و حلزون و گوش ماهی! از استخوان و سیم و پوست تخم مرغ گرفته تا مس و کاغذ و شیشه های دوغ و نوشابه! و نتیجه نگاه هنرمندانه وی ایجاد آثاری زیبا و چشم نواز است:

 وارد خانه اش که می شنوی با اولین نگاه به باغچه تفاوت را احساس می کنی:

نمونه هایی از هنر استاد بر روی سنگ:

 

چهره نگاری استاد کمال الملک بر روی سنگ:

چهره نگاری استاد کمال الملک بر روی سنگ:

 

هنر آفرینی استاد با چوب:

ناز آهو:

 

تابلوی برجسته سماع چوب:

 

گوزن:

 

هنر آفرینی بر روی استخوان:

 

درختی از جنس سیم! :

 

هنر آفرینی بر روی کدو:

 

اسکیت سوار:

 

نمونه ای از تابلوهای نقاشی استاد:

پریشانی(با الهام از غزلی از استاد مرحوم سید محمد صادق رفیعی)

بیا و برده بر انداز و مو پریشان کن

که هست خاطر ما جمع در بریشانی...

 

گذر عمر:

 

مهم ترین وظیفه شیعه در زمان غیبت

 

بی تردید در میان امامان بزرگوار سهم امام صادق(ع) در معرفی حضرت ولی عصر(عج) از بقیه بیشتر است. شرایط ویژه زمان آن حضرت و دانشگاه بزرگ جعفری در آن روزگار فرصتی را مهیا کرده بود که امام صادق(ع) با توجه به اوضاع زمانه و ظرفیت علمی و روحی اصحاب؛ به تبیین چهره حضرت ولی عصر(عج) و نشر معارف مهدوی بپردازند. زرارة بن اعین(80-150ه.ق) از جمله اصحاب خاص؛بصیر و مطمئن آن حضرت بود که بهره های فراوانی از محضر امام صادق(ع) پیرامون معارف مهدوی برده است.

نگاهی اجمالی به کتب علم رجال مانند رجال نجاشی؛رجال کشی و رجال آیت الله العظمی خویی ما را با چهره علمی ؛اخلاقی و معنوی زرارة بن اعین بیشتر آشنا می کند به گونه ای که بودن نام وی در سلسله سند روایت بر اتقان و اعتبار آن سند صحه می گذارد.

نجاشی در رجالش پیرامون شخصیت زراره می نویسد: (زراره بزرگ و استاد اصحاب ما که تمام فضائل در او جمع بوده است. وی راستگو ،مورد اعتماد و در زمان خویش بر همه اصحاب مقدم بوده است.)

زرارة بن اعین راوی حدیثی است که خود منشأ صدور آن از زبان مبارک امام صادق(ع) بوده و طی پرسشی ژرف از حضرت؛مهم ترین وظیفه شیعه را در زمان غیبت تبیین نموده است. این حدیث شریف و معروف بیست و هفتمین حدیث کتاب غیبت نعمانی است.

در ابتدای این حدیث امام صادق(ع) به ویژگی های خاص دوره غیبت و اختلاف رأی مردم پیرامون وجود شریف حضرت ولی عصر(عج) اشاره می کنند؛اختلافاتی که گاه موجب شک و حتی انکار حضرت می گردد.زراره می گوید به امام صادق(ع) عرض کردم: " اگر آن زمان را درک کنم؛ چه وظیفه ای دارم؟" امام (ع) فرمودند:

( اگر آن زمان را درک کردی مداومت کن به خواندن این دعا:

" اللهم عرفنی نفسک فانک ان لم تعرفنی نفسک لم اعرف رسولک اللهم عرفنی نبیک(رسولک) فانک ان لم تعرفنی رسولک لم اعرف حجتک اللهم عرفنی حجتک فانک ان لم تعرفنی حجتک ضللت عن دینی"

خدایا! خودت را به من بشناسان که اگر خودت را به من نشناسانی پیامبرت را نخواهم شناخت. خدایا پیامبرت را به من بشناسان که اگر پیامبرت را به من نشناسانی حجتت را نخواهم شناخت .خدایا حجتت را به من بشناسان که اگر حجتت را به من نشناسانی در دینم گمراه خواهم شد)

دلالت محتوایی حدیث

ناگفته پیداست که مقصود امام صادق(ع) این نبوده که در زمان غیبت در گوشه ای بنشین و بر خواندن این دعا مداومت کن؛ بلکه قطعا منظور حضرت از مداومت بر خواندن؛ خواندنی است که مفهوم و محتوای این دعا را در وجود شیعه منتظر متجلی سازد.

تأمل در این دعای شریف ما را به این نکته رهنمون می شود که در این دعا سه شناخت مهم آمده است:

1.اللهم عرفنی نفسک(خداشناسی)

2.اللهم عرفنی رسولک(پیامبرشناسی)

3.اللهم عرفنی حجتک(امام شناسی)

اگر بخواهیم این سه شناخت را در یک شناخت خلاصه کنیم باید بگوییم که:

مهم ترین وظیفه شیعه در زمان غیبت بنا به فرمایش امام صادق(ع)، (دین شناسی) است.

نگاهی ژرف به شرایط و احوال روزگار ما در عصر غیبت نیز این وظیفه بزرگ را متذکر می شود.

بزرگترین وظیفه شیعه منتظر در زمان غیبت کبری؛دین شناسی است زیرا:

امروز دشمن با تمام توان علمی خود به عرصه جنگ عقیدتی آمده و با هجوم انواع پرسش ها و شبهات در صدد متزلزل کردن پایه های فکری و اعتقادی ماست.

حکایت ما و دشمن حکایت سربازی است که بدون اسلحه در برابر انواع سلاح های دشمن قرار گرفته است.

متأسفانه شناخت دشمن از دین و به ویژه آموزه های ناب شیعی بسیار بیشتر از ماست و ما مصداق کامل کلام امیر مؤمنان (ع) در حکمت 147 نهج البلاغه هستیم که فرمودند گروهی به سبب عدم آگاهی و بصیرت در دین؛ با بروز اولین شبهه به شک و تردید دچار می شوند.

امروز دشمن در دنیای حقیقی و فضای مجازی با انواع روش ها سعی درناقص و ناکارآمد جلوه دادن اسلام دارد و آنچه در این مسیر راه را بر دشمن آسان می کند؛ عدم شناخت ما از دین است.

سطحی نگری در دین؛ ورود آموزه های بی اساس و خرافی در متن دین،پرداختن به ظواهر و دوری از باطن آموزه های دینی ، قضاوت ها و اظهار نظرهای غیر متخصصانه و سطحی در معارف دینی و... همه و همه از نتایج تأسف بار عدم شناخت ما از دین است.

 

منابع دین شناسی

به راستی راه چاره چیست؟ دین شناسی را از کجا باید آغاز کرد؟

اولین و مهم ترین گام در راه انجام مهم ترین وظیفه شیعه منتظر در زمان غیبت یعنی (دین شناسی)؛ بازگشت به آموزه های ناب و اصیل و روحانی(قرآن و نهج البلاغه) است. تا زمانی که این دو بال پرواز را نداریم؛سرنوشتمان محرومیت از اوج معرفت و اسارت در حضیض خاک است.

دشمن در به حاشیه کشاندن این دو منبع بزرگ بسیار موفق بوده است و ما موظفیم قرآن و نهج البلاغه را به متن زندگیمان وارد کنیم.

 

کلام آخر

 

پس از آشتی با قرآن و نهج البلاغه، بی تردید مهم ترین منبع دین شناسی به ویژه برای جوانان، مطالعه دقیق و تحقیقی یک دوره آثار متفکر بزرگ اسلامی و علامه شهیر؛شهید مرتضی مطهریاست؛آثاری که برخاسته از علم و تحقیق و بصیرت و شناخت است،آثاری که اگر چه بیشتر آنها در دهه های 30 و 40 پدید آمده اند،اما چنان ژرف نگری و روشن بینی در آنهاست که گویا با توجه به نیازهای فکری نسل امروز به وجود آمده اند.

مطهری را به حق (معلم بزرگ انقلاب) و به شایستگی سالروز عروجش را (روز بزرگداشت مقام معلم) نامیده اند.این روز بزرگ را به تمام معلمان اهل معرفت و فرهیختگان عرصه تعلیم و تربیت و خادمان علم و اندیشه تبریک می گویم.

چهره متواضع ؛ هنرمند ، علمی و متدین فرهیخته ارجمند فسایی جناب استاد ابوالقاسم آوند برای بیشتر اهل فسا چهره ای آشنا و مردمی می باشد.

فرصت و مجالی دیگر باید تا این چهره ماندگار فسا را معرفی کنم و چنین خواهم کرد.انشاالله.

آنچه بهانه نگارش این سطور شد خبر افتخار آمیز کسب درجه استادی در شاخه شکسته نستعلیق توسط این هنرمند صاحبدل فسایی از سوی انجمن خوشنویسان ایران است.

استاد ابوالقاسم آوند که مدرس موفق انجمن خوشنویسان در شهرستان فساست؛ کارشناس ارشد زبان انگلیسی و عضو هیأت علمی و استاد دانشگاه علوم پزشکی فسا نیز می باشد و  در دفتر افتخارات خود برگ های زرینی از ترجمه و تألیف نیز دارد.

هنر فاخر و قوت دست استاد آوند در خوشنویسی مجموعه رباعیات استاد جواد جعفری فسایی(سها) در کتاب (یک کوچه نگاه) الگویی ارزشمند برای اهل هنر می باشد.

ین موفقیت بزرگ و افتخار آمیز را به محضر ایشان تبریک می گویم و مخاطبان فرهیخته و هنردوست زلال حکمت را به تماشای آثاری چشم نواز از این استاد برجسته هنر خوشنویسی مهمان می سازم:

مردی از جنس خدا

اول ابتدایی را تازه کرده و به اصطلاح با سواد شده بودم. صبح خنک یکی از روزهای اواخر اردیبهشت ماه؛مرحوم پدرم قبل از این که از خانه خارج شود با مهربانی مرا پیش خود نشاند،قرآن را باز کرد و دو بار شمرده شمرده پنج آیه اول سوره یس را برایم خواند و تأکید کرد که تا ظهر چند بار بخوانم تا یاد بگیرم.

هرگز فراموش نمی کنم وقتی آیات اول سوره یس را برای پدرم صحیح خواندم؛ چقدر خوشحال شد. و گفت که این اول راه است برای ادامه باید هر شب به مسجد شیخ آباد بروی و در جلسه قرآن (آقای سیاح) قرآن خواندن را یاد بگیری.

و این گونه بود که با مردی بزرگ آشنا شدم که حقی بزرگ بر گردنم دارد؛حق هدایت،حق آموزش قرآن...مرد وارسته ای که در محضر ملکوتی اش نه تنها قرآن بلکه اخلاق؛مردم داری،نیک اندیشی،اخلاص و صفای باطن را آموختیم و کاش شاگردی چنین تنبل نبودیم!...

اغراق نکرده ام اگر بگویم تمام کسانی که در فسا و در دهه های 30 تا 70 قرائت صحیح قرآن را یاد گرفته اند در یکی از مساجد گلدسته؛حاج صادقی،شیرازی ها،جامع و این اواخر مسجد شیخ آباد جلسات شبانه آموزش قرآن این مرد با اخلاص را درک کرده اند.

رحوم استاد حاج غلام عباس نمازی معروف به (سیاح) به شهادت شناسنامه اش در چهارم میزان سال 1303 شمسی در فسا به دنیا آمد و در طول 74 سال عمر با برکت منشأ خدمات معنوی و قرآنی بسیاری شد که نام وی را تا ابد ماندگار و محبت و یادش را در دل های اهل قرآن جاودانه کرده است:

ان الذین امنوا و عملواالصالحات سیجعل لهم الرحمن ودا

آنان که ایمان آوردند و کارهای شایسته انجام دادند؛خدای رحمان آنها را محبوب(دل های مردم) می گرداند.(مریم-96)

مرحوم سیاح در اوان جوانی به کسب و کار و امور نگارش و حسابداری تجار و کسبه بازار فسا مشغول شد و همزمان بنای خیر و مقدس جلسات قرآن را در مساجد فسا نهاد؛اولین پایگاه قرآنی وی مسجد گلدسته بود آنجا که مرادش مرحوم حجت الاسلام شیخ میرزا محمد جعفر فاخری فسایی(ره) به اقامه جماعت و تبلیغ معارف دین می پرداخت. و آخرین پایگاهش مسجد شیخ آباد بود که از حدود سال 1357 به دعوت مرحوم حجت الاسلام حاج شیخ شکرالله رضایی به آنجا آمد و تا آخر عمر در آن مکان مقدس به ترویج معارف ناب قرآنی همت گماشت.

عشق مرحوم نمازی به قرآن و آموزش آن موجب شد تا بعد از مدتی کسب و کار را کنار گذارد و شبانه روز به امر مقدس آموزش کلام وحی و ترویج آموزه های ناب اسلامی بپردازد.

این چهره تأثیرگزار قرآنی اگرچه هرگز ازدواج نکرد؛اما شاگردانی را تربیت کرد که هر کدام مصداق اتم و اکمل (باقیات الصالحات) برای این مرد الهی به شمار می آیند.

ارتباط با خدا؛انس با قرآن،عشق به اهل بیت(ع)،حضور مداوم معنویت در زندگی وی،اخلاق پیامبرگونه او،شرح صدر کم نظیر و نوای ملکوتی قرآن وی چنان محافل قرآنیش را جذاب ساخته بود که اگر شبی فرصت حضور در محضر مرحوم سیاح از دست می رفت، غبطه و حسرت می خوردیم!

فراموش نمی کنم سال دوم ابتدایی در یک شب زمستان که به علتی دیر به مسجد رفتم؛ از ترس این که مبادا به جلسه قرآن مرحوم نمازی نرسم چنان عجله کردم که به زمین خوردم و عینکم شکست!

روح بزرگ و شرح صدر کم نظیر مرحوم سیاح؛همیشه برای من آیه

(ان الذین قالوا ربناالله ثم استقاموا...) را تداعی می کرد. چنان مقید بود که هر شب به جلسه قرآنش به موقع برسد که تعجب همه را بر می انگیخت. فراموش نمی کنم در سیل شدید سال 1365 که یک هفته تمام شهر فسا تعطیل یا نیمه تعطیل بود؛فقط دو شب جلسه مرحوم سیاح تشکیل نشد! بقیه شب ها با وجود بارندگی شدید باز هم به مسجد می آمد و جلسه را برگزار می کرد.

بر صرف و نحو عربی تسلطی نسبی داشت و جامع المقدمات را در محضر مرحوم آیت اله نظام و مرحوم حجت الاسلام حاج شیخ شکرالله رضایی خوانده بود و گاهی میان تلاوت دوستان به نکات ظریفی از صرف و نحوآیات اشاره می نمود.

شعر را دوست داشت و ابیات بسیاری را از شاعران مختلف چون سعدی و حافظ و مولوی و شهریار و... در حافظه داشت.یادش بخیر هر سال در ماه مبارک رمضان بعد از نماز ظهر و عصر جلسه قرآن بود و بعد از قرآن؛ مشاعره! مشاعره هایی که گاه نزدیک اذان مغرب ادامه پیدا می کرد...

مرحوم نمازی در اصلاح اشتباهات افراد در هنگام تلاوت قرآن شیوه ای منحصر به فرد داشت؛ وقتی کسی اشتباه می خواند با ملایمت می گفت: (اعاده بفرما) و آن شخص دوباره تکرار می کرد،اگر باز هم اشتباه می خواند،حرف به حرف و علامت به علامت او را راهنمایی می کرد تا خودش به تلفظ صحیح کلمه برسد و اگر با این شیوه باز هم غلط می خواند آنگاه خود مرحوم سیاح،کلمه را با تلفظ صحیح قرائت می کرد.

هرگز لذت جایزه هایی را که از مرحوم سیاح گرفتم؛ فراموش نخواهم کرد! اگر به آیه ای مشکل می رسیدیم و درست می خواندیم گاهی چند عدد شکلات؛گاهی خودکار یا مداد و گاهی هم اسکناسی ده تومانی از ایشان هدیه می گرفتیم.

خانه کوچک و قدیمی اما با صفا و سرشار از معنویت مرحوم نمازی محل اجتماع دوستان وی و دوستداران قرآن بود و چقدر خاطرات شیرین و فراموش ناشدنی که از این بیت معنوی و با صفا در ذهن بسیاری از دوستان باقی مانده است.

بی تردید روح بلند و با صفای مرحوم نمازی در ثواب و فضیلت جلسه باشکوه و کم نظیر دعای ندبه حرم مطهر حضرت شاهزاده قاسم(ع) فسا؛سهیم و شریک است زیرا بنای این امر خیر به دست مرحوم سیاح گذاشته شد؛ حضور مرحوم نمازی و تعدادی از جوانان مسجد شیخ آباد صبح های جمعه در حرم مطهر و نوای زیبای ندبه این مرد الهی آغازگر این حرکت مقدس بود و همکار فرهیخته و مداح با اخلاص اهل بیت(ع)؛جناب حاج محمود صدقی از این محافل خاطراتی شنیدنی دارند.

(مرحوم سیاح و مداح اهل بیت"ع" حاج محمود صدقی)

روح آسمانی مرحوم حاج غلام عباس نمازی(سیاح) در بیست و پنجم تیرماه 1377 در جوار رحمت واسعه حضرت دوست آرام گرفت وپیکر پاک وی که با عطر قرآن آغشته شده بود، در صحن مقدس حضرت شاهزاده قاسم(ع) به خاک سپرده شد.

روحش شاد و با صاحب قرآن همنشین و محشور باد.